Yeryüzünde kaç çeşit canlı var tam olarak biliyor musunuz? Ya da
biliyor muyuz? Yeryüzündeki bu canlıların hangi türlere mensup olduklarını
biliyor muyuz? Sadece insan, hayvan ve bitki diye ayırıyor olmamız çok doğru
bir ayırım şekli mi? Bunun dışında da birkaç ayrım daha var elbette. Fakat
onlardan daha fazlası var mı? Elbette vardır. Dünya binlerce yıldır keşif
sürecinde. Bu keşif ne zaman biter açıkçası benim hiçbir fikrim yok. Üzerinde
yaşadığımız evimiz hakkında bildiğimiz bilginin yüzdesi biz meraklı insan
evlatlarını tatmin edecek düzeyde değil. Daha bu dünyayı keşfedemeden
boşluktaki diğer gezegenlere gözümüzü dikiyoruz. Aç gözlülükte bizi geçebilecek
başka bir canlı türü daha yok. Bakın bu kesin bilgidir dostlarım, yayalım.
Yeryüzü ilk oluşmaya başladığı andan itibaren her daim ses olmuştur.
Sessizliğin hakim olduğu bir dönemin olduğunu söylemek sizce de çok saçma değil
mi? Dünya’nın kademe kademe oluştuğunu ve zaman içinde karaların bölündüğünü,
suların yükseldiğini ve havanın değişkenliklerini bile düşünsek sadece, bu
olayların sessiz bir şekilde oluşması gibi bir ihtimal olabilir mi? Bir çubuk
makarnayı ikiye böldüğünüzde bile bir ses çıkıyorken, kara parçasının ikiye
veya daha fazlaya bölünerek kıtaları veya adaları oluşturmasında kim bilir
nasıl sesler çıkıyordur. İnsan evladı için sesin değeri belki de en önemli
şeylerden biridir. Ses, insan evladının sadece duyduğu değil aynı zamanda da
ürettiği bir “şey”dir.
Hadi hemen bir ileriye sarma yapalım. Büyük patlama meydana
geldi, dünya şeklini aldı (elbette günümüzdeki şeklini değil), denizler ile
sınırlar çizildi, canlılar türedi ve sonunda insana ait ilk ilkel taslak
meydana geldi. İlkel insan, yani saf olan henüz daha bozulmamış olan fakat
bozulmaya da meyilli olan. Peki, bu saflıktan kastım ne? Henüz kendi
gücünü keşfedememiş olan, yaşadığı dünyaya saygısı olan, kendini canlıların en
üstünü olduğu küstahlığına girmeyen ve tahribat yaratmayan anlamında elbette bu
kastım. İki ayağı üzerinde dik durabilen yegane canlı unvanına sahip olduğu
andan itibaren insan sürekli bir evrim döngüsünün içinde buldu kendini. Önce
kendi varlığını merak etti, sonra yaşadığı çevrenin varlığını, avladığı
hayvanları, korktuğu ve saklandığı hayvanları, ağaçları ve onların
gölgelerini, gökyüzünü ve gökyüzünün böylesine nasıl değişken olduğunu
(gündüz-gece olayı), gündüzleri yukarıda parlayan ve aynı zamanda ısıtan güneşi
(tabi o zaman ne diye adlandırıyorlardı bilemiyorum), gece olduğunda güneşin
yerine yukarıda peyda olan Ay’ı ve bu nesnenin değişken şekillerini yani
etrafında gördüğü bütün her şeyi merak etti. Bunları anlamaya çalıştı.
Gördükleri yetmezmiş gibi bir de sesler çıktı ortaya. Neden bu kadar çok şey
duyuyordu ki bozulmamış olan?
Sabah güneşi gökyüzünde yükselirken yavaş yavaş aynı zamanda da
hafiften ılık bir esinti vardı. Bu esinti ilk insan evladının o kalın derisinin
hafiften okşuyordu. Okşamakla da yetinmiyordu bu ilkel insanın kulağına aynı
ılıklıkta sesleri de taşıyordu. Bu sese mutlu oluyordu elbette ilkel insan.
Çünkü bu ses hiç de ürkütücü bir ses değil tam aksine onun tenini ve ruhunu
okşayan tatlı bir melodiydi adeta. Ufak tefek topluluklar halinde yaşamlarını
sürdürüyordu ilkel insan evlatları. Birden fazla olunca illa ki iletişim
ihtiyacı doğuyor. Bu iletişim ihtiyacını nasıl karşılayacakları hakkında tek
bildikleri şey hareketler ve çığlığı andıran bağrışmalar oluyordu. Daha yeni
evrim geçirmiş garipler ancak bu kadar oluyor. Bir de evrim dediğimiz olayda
öyle hemen günümüz modern insanının özelliklerine bir anda geçiş demek olmuyor
elbette. İlkel insanların kendilerini ifade etme şekilleri de elbette tam
olarak evrilmemiş ve atalarının izlerini taşıyorlardı. Bu hareketler ve
çığlıklar elbette çoğu zaman kendilerini anlatmaya yetmiyordur. Belki de
yetiyordur. Çünkü o zamanki iletişim ihtiyaçları günümüzdekinden elbette çok
farklı. Şu bir gerçek ki insan evladı “ses”e her daim ihtiyaç duymuştur.
Karşısındaki bir kişiye kendini ifade ederken ufak tefek çıkan sesler,
çocuklarına bir şeyler anlatırken çıkardığı sesler, kur yaparken çıkardığı
sesler, seks yaparken çıkarılan sesler, mutluluk anında çıkan sesler,
üzüldüğünde çıkan sesler ve tehlike anında çıkarılan seslerin hepsi ilkel insan
evladının hayatını tamamlayan sesler olmuştur.
İnsan evladı kendi çıkardığı sese zamanla alıştı. Artık her türlü için
çıkan seslerin ne anlama geldiğini çözdü. Fakat bu seslerin hiç biri sabah esen
o ılık esinti kadar kendisini mutlu etmedi. O esintinin sesi gibi ruhunu
okşayamadı. Çünkü orada işin içine doğanın melodisi girmişti artık. Üzerinde
yaşadığı toprak parçası ona sadece barınak, yiyecek, içecek vermedi. Yaşadığı
yeryüzünün en güzel ve en nadide parçası olan melodiyi de verdi. Bu esinti
aslında ilkel insanın farkındalığını da arttırdı. Çevresine kulak verirken bu
defa o esintinin yarattığı tarzda sesleri duymaya çalıştı. Nitekim duydu da.
Kuşların cıvıltısı, ağaç yapraklarının çıkardığı güzide sesler, bir ağaçkakanın ağacı oyma sesi işte bunların hepsinin sesini aynı anda duyan insan
evladı bunun paha biçilemez bir zenginlik olduğunu fark etti. İnsan evladının
ilkel çağdan günümüze kadar yaptığı en iyi şey doğayı taklit etmektir. Nitekim
ilkel insan da doğadan çıkan bu sesleri taklit etmek istedi. Bu defa
ağızlarından çıkan sesleri kuş cıvıltısı kadar ahenkli bir şekilde çıkarmaya ve
ağaçkakanın çıkardığı vurmalı çalgı sesini ellerine birer çift sopa alıp
birbirine vurmaya çalışarak çıkardılar. Ortaya ilkel de olsa bir melodi, bir
kompozisyon çıkarmayı başardılar. Bu ortaya çıkan kompozisyonu daha da
çoğalttılar. İnandıkları dinin ritüellerinde, cenaze törenlerinde ağıtlarda ve
akşam eğlencelerinde bu kompozisyonlar çalındı. Artık onları mutlu eden çok
değerli sesler topluluğuna “MÜZİK” (ya da o zaman ne diye adlandırdılarsa) deme zamanı gelmişti. Bu müzik işte ilkel
insanın medeniyete yavaş yavaş adım atışının en büyük kanıtıydı.
Ses, ilkel insanın hayatının en nadide en paha biçilemez şeyi
oldu. Hayatını zor idame ettiren, bin bir güçlükle mücadele eden ilkel insanın
müzik ile birlikte hayatının biraz da olsa renklenmesi demek sadece karnı doyan
bir insan güruhundan ziyade aynı zamanda ruhunun da doyduğu bir toplum anlamına
geliyordu.
Yukarıda anlattığım yazı uzun zamandır planlamış olduğum 5 başlıktan
oluşan “Deneme 1-2-3” etiketine sahip yazı dizisinin ilk yazısıdır. Aslında bu
yazıya giriş yazısı da diyebiliriz. Müzik denen muazzam kavramı biraz farklı
bir şekilde ele almak istedim. Bilgilerim dâhilinde ,yani kapasitem dâhilinde, sizlerle düşüncelerimi paylaşmak istiyorum. Herkesin müzik hakkında bir fikri
vardır fakat ben olaya direkt müzik olarak bakmak yerine daha baştan başlamak
istedim. Umarım bu 5 yazı boyunca sizler de zevk alırsınız. Şahsen ben yazarken
çok zevk alıyorum. Hepinizi sevgi ile selamlıyorum.
Yorumlar
Yorum Gönder